MUHAMMET BAYRAM'IN İFADELERİ ŞÖYLE; İhracatçı mal satıyor, yurt dışından döviz alıyor ve bankaya geliyor. İhracat bedellerinin kayıt belgesi var, İBKB ve DAB, döviz alım belgesi. Bu düzenleniyor ki ihracat gerçekleşmiş oluyor. Burada yurt dışından döviz geldiğinde Merkez Bankası'nın yapmış olduğu düzenlemeye göre özellikle önemli bir kısmı da dövizden TL'ye dönüştürme zorunluluğu vardı.Merkez Bankası rezerv azaldığında, döviz kıtlığı olduğunda, özellikle Kur Korumalı Mevduat zamanında bu daha çok yüksek bir orandaydı. İhracatçı 100 dolarlık bir mal sattıysa %40lar, %45leri döndürüyordu TLye. Ama şu anda bu oran %35e kadar geriledi. İhracatçı 100 dolarlık bir mal sattığında, bankaya bu para geldiğinde 35 dolarını mutlak suretle TLye çevirmek zorunda.Geri kalan 65 doları Merkez Bankası'nın verilerine göre bankada saklayabilir, herhangi bir şekilde kullanabilir.Merkez Bankası bu dönüşümleri özendirmek için, zaten %35 zorunluluğu var. Geri kalan %65in de TLye dönüşümünün sağlanması için %2lik destek vardı. Bunu %3e çıkardı. Yani siz 100 doları Türkiyeye getirip ihracat karşısında bunu bozdurursanız, 3 dolar da Merkez Bankası veriyor.O yüzden burada gelen döviz Merkez Bankasına aktarılmış oluyor. İhracatçı da bunu TL karşılığında almış oluyor.İhracatçımız tabii dövizle mal satıyor ama üretmek için de ham maddesi var. Ham maddeyi de dövizle alıyor. Belli bir kısmı dövizde elinde tutmak zorunda, kurdan dolayı zarar etmemek için. Ama ihracatçı burada almış olduğu dövizi bankaya koysa %3 aylık faiz alamaz.
